Rule of Law conditionality: MEPs call on EU Commission to act immediately

“Państwo prawa jest naszą najwyższą wartością ” – powiedział Clément Beaune w imieniu francuskiej Prezydencji w Radzie. Wyraził zadowolenie z “niezbędnej jasności prawnej”, jaką zapewnił dziś Trybunał, i powiedział, że francuska prezydencja oczekuje teraz od Komisji wdrożenia orzeczenia. Podkreślił, że francuska prezydencja zobowiązuje się do uruchomienia wszystkich narzędzi służących ochronie praworządności.

Komisarz ds. budżetu Johannes Hahn powiedział, że orzeczenie Trybunału jest obecnie analizowane przez Komisję Europejską, która szybko sfinalizuje swoje wytyczne dotyczące sposobu stosowania rozporządzenia. Podkreślił, że mechanizm ten jest jednym z instrumentów ochrony praworządności w UE i że kluczowy jest wybór właściwych narzędzi do rozwiązywania konkretnych problemów. Zapewnił posłów, że Komisja monitoruje sytuację w państwach członkowskich, aby zidentyfikować wszelkie potencjalne naruszenia praworządności i wskazał, że wysłała już nieformalne pisma do dwóch państw członkowskich. Odnosząc się do oświadczenia przewodniczącej Ursuli von der Leyen, powiedział, że gdy warunki rozporządzenia zostaną spełnione, Komisja będzie działać z determinacją.

“Dziś jest dzień zwycięstwa Parlamentu”, mówili europosłowie, podkreślając, że orzeczenie ETS potwierdziło stanowisko Parlamentu, że pieniądze UE nie powinny trafiać do rządów, które łamią wartości UE. Wielu podkreślało, że teraz Komisji Europejska nie ma już wymówki dla opóźnień.

Wielu mówców stwierdziło, że ma już dość wysłuchiwania biurokratycznych wymówek, podczas gdy niektóre państwa członkowskie są przejmowane przez tyranów, a systemy wymiaru sprawiedliwości ulegają degradacji, a wolność prasy i prawa mniejszości są ograniczane. Przypomnieli, że rolą Komisji jest stanie na straży traktatów UE i ochrona podstawowych wartości, do których zobowiązały się wszystkie kraje UE.

Niektórzy mówcy zarzucali instytucjom UE, że karzą Węgry i Polskę z powodów politycznych i rozróżniają między “lepszymi” i “gorszymi”. Problemy z praworządnością i upolitycznionym wymiarem sprawiedliwości istnieją także w innych krajach UE, takich jak Niemcy czy Hiszpania – mówili.

Całą debatę można obejrzeć ponownie tutaj.

Kontekst

Rozporządzenie w sprawie uwarunkowania dostępu do funduszy UE od praworządności ma na celu ochronę funduszy UE przed niewłaściwym wykorzystaniem przez rządy krajowe, które naruszają jej zasady. Weszło ono w życie 1 stycznia 2021 roku. Jak dotąd Komisja nie zastosowała go.

11 marca 2021 roku, Polska i Węgry zaskarżyły rozporządzenie do Trybunału Sprawiedliwości UE.

16 lutego 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał orzeczenie, zgodnie z którym skargi Węgier i Polski przeciwko mechanizmowi warunkowości, które chronią budżet Unii Europejskiej, powinny zostać oddalone.