Posłowie domagają się kolejnych reform, bazując na tych zapowiedzianych przez Konferencję Przewodniczących, i żądają szybkiego utworzenia niezależnego organu ds. etyki UE.
W czwartek Parlament przyjął dwie rezolucje dotyczące kwestii przejrzystości i uczciwości w procesie decyzyjnym UE.
Konieczne są zdecydowane i natychmiastowe reformy
Nawiązując do środków, których Parlament zażądał w grudniu 2022 r. i z zadowoleniem przyjmując niedawną decyzję przewodniczącej Parlamentu i liderów grup politycznych jako niezbędny pierwszy krok, posłowie powtarzają, że wykażą się “zerową tolerancją dla korupcji w jakiejkolwiek formie i na jakimkolwiek poziomie” i nalegają, aby Parlament wykazał się “jednoznaczną jednością i niezachwianą determinacją” w tym zakresie. Wymieniają również obszary, w których potrzebna jest dalsza poprawa:
- skuteczniejsze wdrożenie kodeksu postępowania, w tym sankcje finansowe w przypadku naruszeń oraz wprowadzenie większej liczby działań podlegających sankcjom oraz zakaz wszelkiej wynagradzanej działalności, która mogłaby spowodować konflikt interesów z manadatem poselskim,
- proces zatwierdzania wyjazdów opłacanych przez kraje trzecie oraz dodatkowa weryfikacja asystentów posłów do PE i personelu Parlamentu pracującego w newralgicznych dziedzinach polityki, zwłaszcza w zakresie spraw zagranicznych, bezpieczeństwa i obrony;
- Komitet Doradczy ds. Postępowania Posłów powinien zostać zreformowany, aby zastąpić niezależny Organ Etyki UE do czasu jego powstania;
- oświadczenia majątkowe posłów na początku i na końcu każdej kadencji;
- wystarczające środki dla rejestru służącego przejrzystości oraz zobowiązanie posłów do PE, ich personelu i pracowników Parlamentu do deklarowania spotkań z dyplomatami państw trzecich, z wyjątkiem sytuacji, w których mogłoby to narazić zainteresowanych na niebezpieczeństwo lub stać w konflikcie z interesem publicznym,
- wewnętrzne przepisy powinny zostać dostosowane do dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów; oraz
- działania podjęte w odniesieniu do przedstawicieli Kataru powinny zostać rozszerzone na przedstawicieli Maroka.
Surowa kontrola finansowania organizacji pozarządowych
Parlament zauważa, że organizacje pozarządowe są rzekomo wykorzystywane przy zagranicznej ingerencji i wzywa do przeglądu istniejących przepisów w celu zwiększenia przejrzystości w zakresie zarządzania, budżetu, wpływów zagranicznych i osób sprawujących znaczącą kontrolę. Podkreśla, że organizacje pozarządowe otrzymujące pieniądze od stron, które nie muszą wpisywać się do rejestru służącego przejrzystości (np. kraje trzecie), również muszą ujawniać źródła swojego finansowania i domaga się, aby w przypadku nieujawnienia tych informacji nie otrzymywały one publicznych pieniędzy UE. Wzywa również do przeprowadzenia kompleksowej wstępnej kontroli finansowej przed umieszczeniem organizacji pozarządowej w rejestrze służącym przejrzystości UE, do publikowania wszelkich porozumień umownych z Komisją oraz do jasnego zdefiniowania, które organizacje pozarządowe mogą się zarejestrować i kwalifikują się do otrzymywania funduszy UE. Niemniej jednak posłowie ubolewają również nad wykorzystaniem skandalu korupcyjnego “do rozpoczęcia błędnej kampanii oszczerstw” przeciwko organizacjom pozarządowym i rozpowszechniania błędnych informacji na temat braku przejrzystości ich finansowania, potwierdzając swoje niezachwiane wsparcie dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które opowiadają się za prawami człowieka i środowiskiem naturalnym w pełnym poszanowaniu przepisów.
Posłowie chcą również, aby komisja ING2 i inne odpowiedzialne organy dokonały przeglądu zasad etyki Parlamentu przed latem.
Rezolucja została przyjęta przy 401 głosach za, 3 przeciw i 133 wstrzymujących się.
Niezależny organ ds. etyki bez dalszych opóźnień
Parlament ponawia wezwanie do utworzenia niezależnego organu ds. etyki w instytucjach UE, w oparciu o propozycje posłów z września 2021 r., w celu przywrócenia zaufania obywateli. Wniosek Komisji powinien zostać złożony do marca, a negocjacje powinny zakończyć się do końca przerwy letniej, uważają europosłowie. Organ ten powinien wyraźnie rozróżniać działania przestępcze, naruszenia zasad instytucjonalnych i zachowania nieetyczne. Odgrywałby kluczową rolę w ochronie sygnalistów w instytucjach UE, jednocześnie pracując w sposób komplementarny z innymi organami UE, takimi jak urząd ds. zwalczania nadużyć finansowych (OLAF), prokuratura (EPPO), rzecznik praw obywatelskich i Europejski Trybunał Obrachunkowy.
Rezolucja została przyjęta przy 388 głosach za, 72 przeciw i 76 wstrzymujących się.
Kontekst
Podczas wystąpienia na posiedzeniu plenarnym w dniu 14 lutego 2023 r. wiceprzewodnicząca Komisji Jourová zapowiedziała, że w najbliższych tygodniach Komisja przedstawi wniosek w sprawie niezależnego organu ds. etyki, którego celem będzie objęcie wszystkich instytucji i organów wymienionych w art. 13 Traktatu o UE.